یك مقام مسئول معاونت علمی مطرح كرد؛
رتبه ۲۹ ایران در هزینه کرد ناخالص تحقیق و توسعه
به گزارش ایت بال، مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی علل پایین بودن شدت تحقیق و توسعه در کشور را شرح داد و اظهار داشت: ایران در هزینه کرد ناخالص تحقیق و توسعه در رده ۲۹ جهان قرار دارد.
به گزارش ایت بال به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در همین راستا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، برنامه جدیدی را با عنوان «شبکه ملی مدیران تحقیق و توسعه و نوآوری کشور» راه اندازی کرده تا ضمن ایجاد پیوندی میان فعالان این عرصه، تأکیدی بر اهمیت تحقیق و توسعه در پیشبرد اهداف تولیدی و صنعتی داشته باشد و توجه شرکت ها را بیشتر از پیش متوجه این مساله کند.
در گفتگو با دکتر ابوالفضل باقری، مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری جزئیات و لزوم اجرای این برنامه را جویا شده ایم.
شدت تحقیق و توسعه یا همان میزان سرمایه گذاری بر پروژه های تحقیق و توسعه نسبت به تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) همچون شاخصهای مهم جهانی برای نشان دادن توانمندی کشورها در توسعه فناوری و نوآوری محسوب می شود. هرچه شدت تحقیق و توسعه در کشوری بالاتر باشد، آن کشور ثروت و رفاه بالاتر و اقتصاد پویاتری خواهد داشت. بنا بر این بالابردن میزان شدت تحقیق و توسعه از اهداف سیاستگذاری در تمام کشورهاست.
باقری در این خصوص اظهار داشت: این میزان در کشورهای پیشرو در میان سه تا پنج درصد برآورد می شود؛ در صورتیکه برپایه بررسی ها، میزان این شاخص در کشور ما ۰.۸۵ درصد گزارش شده است و باتوجه به میزان هزینه کرد ناخالص تحقیق و توسعه (۹.۳میلیارد دلار) کشور در رده ۲۹ جهان قرار دارد.
وی اضافه کرد: این در حالیست که رهبر معظم انقلاب بارها در سخنان شان به لزوم ارتقای شدت تحقیق و توسعه در کشور به میزان ۳ تا ۴ درصد تاکید کرده اند و در برنامه ششم توسعه هم دستیابی به میزان ۳ درصد هدف گذاری شده بود.
انواع شاخصهای شدت تحقیق و توسعه
به گفته مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، شاخص شدت تحقیق و توسعه شامل دو زیرمجموعه است: شاخص برد (Berd): میزان سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در قسمت خصوصی شرکت ها نسبت به تولید ناخالص داخلی. شاخص گرد (Gerd): میزان سرمایه گذاری تحقیق و توسعه در دولت نسبت به تولید ناخالص داخلی.
باقری اشاره کرد: در کشور ما سهم دولت از سرمایه گذاری دربخش تحقیق و توسعه بیشتر از ۴۰ درصد و سهم بنگاه های خصوصی حدود ۲۵ درصد است. این درحالی است که این نسبت درکشورهای پیشرفته کاملا برعکس است؛ برای مثال در آمریکا سهم دولت تنها ۱۰.۳۶ درصد و سهم بنگاه های تجاری۷۲.۵۷ درصد برآورد می شود. در واقع کشور ما علاوه بر اینکه نیاز دارد به صورت کلی شاخص شدت تحقیق و توسعه در کشور را افزایش دهد، باید بتواند مشارکت بخش خصوصی یعنی بنگاه های اقتصادی و بازیگران تأثیرگذار در اقتصاد کشور در این زمینه را هم افزایش دهد تا شاهد اثرگذاری مثبت رشد این شاخص بر توسعه فناوری و نوآوری باشیم.
دلایل پایین بودن شدت تحقیق و توسعه در کشور
وی درمورد علت پایین بودن این شاخص در کشور توضیح داد: اعمال تحریم های بین المللی ضد کشور و وجود بازارهای انحصاری ازمهم ترین عواملی است که سبب شده اقتصاد کلان کشور چندان به سمت توسعه دانش سوق پیدا نکند. علاوه بر این، کم توجهی به سازماندهی تحقیق و توسعه در ارکان شرکت ها و بنگاه های خصوصی، کمبود زیرساخت های تست و آزمون و لابراتوار های تحقیق و توسعه، تخصیص منابع مالی شرکت ها به کارهای کم ریسک و زودبازده، خطر شکست برنامه های تحقیق و توسعه و تجارب ناموفق از دیگر علل پایین بودن شدت تحقیق و توسعه در کشور محسوب می شود.
قانون جهش، سکوی افزایش شدت تحقیق و توسعه
مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری بیان کرد: با تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان که از مهم ترین اهداف آن استفاده از ظرفیتهای موجود در بنگاه های بزرگ اقتصادی برای توسعه زیست بوم دانش بنیان کشور است، در دوره چهارم معاونت علمی تلاش شد تا بسته های حمایتی جدیدی بر اساس همین قانون برای حمایت و هدایت شرکتهای بزرگ به سمت تحقیق و توسعه و نوآوری طراحی شود.
باقری اظهار داشت: حمایت اعتبار مالیاتی همچون ابزارهایی است که می تواند به ارتقای این شاخص در کشور کمک کند؛ اما اجرایی سازی آن صرفاً برپایه قانون جهش تولید دانش بنیان نمی تواند متضمن افزایش شدت تحقیق و توسعه در کشور باشد و به ابزارهای مکملی نیاز خواهد داشت تا اثربخشی این طرح را افزایش دهد؛ همچون این اقدامات طرح شبکه ملی مدیران تحقیق و توسعه و نوآوری کشور است.
وی درمورد اهمیت این برنامه توضیح داد: متأسفانه در بیشتر شرکتهای بزرگ اقتصادی کشور یا واحد تحقیق و توسعه راه اندازی نشده یا به آن توجه کافی نمی گردد. در این برنامه مقرر است با گردهم آوردن مدیران و فعالان حوزه تحقیق و توسعه کشور فرصتی برای اشتراک گذاری تجارب، هم افزایی، شناسایی مسائل مشترک، توانمندسازی و هم عرضه خدمات ویژه به این مدیران در امتداد گسترش کارهای تحقیق و توسعه فراهم گردد تا درنهایت سرمایه گذاری و تحقیق و توسعه هدفمند در قسمت خصوصی شکل بگیرد.
به گفته وی، رویکرد اصلی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در راه اندازی شبکه ملی مدیران تحقیق و توسعه و نوآوری کشور تعریف پروژه های تحقیق و توسعه مأموریت گرا، تأمین مالی و اجرای پروژه های شبکه سازی و تأمین زیرساخت های مشترک تحقیق و توسعه صنعتی، توانمندسازی فردی، ارتقای دانش و مهارت های افراد مؤثر در تحقیق و توسعه و تقویت نهاد تحقیق و توسعه در شرکت هاست تا در نهایت شاهد رشد شاخص برد از ۰.۳ درصد به ۰.۵ درصد در مدت دو سال باشیم.
مخاطبان شبکه
مخاطبان این برنامه مقرر است مدیران تحقیق و توسعه شرکت ها و هلدینگ های بزرگ صنعتی، اعضای هیات علمی دانشگاه ها و پژوهشگران برجسته ارتباط با صنعت، مدیران تحقیق و توسعه شرکتهای دانش بنیان پیشرو و مدیران تحقیق و توسعه و نوآوری در دستگاه های اجرایی باشند اما در گام اول اجرای این طرح به صورت پایلوت مخاطبان زیر هدف قرار گرفته اند:
۱۰۰ شرکت برتر لیست IMI۱۰۰ که شرکتهای برتر کشور برپایه میزان فروش هستند
۱۰۰ شرکت دانش بنیان برتر برپایه میزان فروش
شرکت هایی که روی موضوعات اولویت دار کار می کنند و از جانب ستادهای زیرمجموعه معاونت علمی یا وزارت صمت معرفی می گردند
این شبکه سازی و برنامه های حمایتی برآمده از آن، در تلاش است تا اهمیت واحد تحقیق و توسعه و افراد فعال در آنرا برای شرکت ها پررنگ کند و به شکلی اعتباربخشی و هویت بخشی کند.
خدمات اختصاصی
باقری با تاکید براین مبحث که قراراست در این برنامه مدیران شرکت ها بیشتر به اهمیت و اثرگذاری افراد شاغل در واحد تحقیق و توسعه پی ببرند، تصریح می کند: «در این راستا در این برنامه معاونت علمی فقط با مدیران تحقیق و توسعه شرکت ها در ارتباط خواهد بود و شرکت ها مقرر است از راه کارهای این بخش از حمایت های درنظر گرفته شده، بهره مند شوند. با همین هدف، اعضای شبکه درراستای ارتقای کارهای تحقیق و توسعه در شرکت خود از خدماتی ویژه ای بهره مند خواهند شد. ویژه سازی این خدمات در قسمت اعتبار مالیاتی انجام شده وطراحی خدمات ویژه دردیگر برنامه های حمایتی معاونت علمی در دست اجراست.
رویدادهای شبکه سازی و به هم رسانی
از دیگر اقدامات درنظر گرفته شده در طرح ارتقای شدت تحقیق و توسعه، برگزاری رویدادهای شبکه سازی و به هم رسانی با حضور اعضای این شبکه است. نخستین رویداد از این دست در اسفند۱۴۰۲ با مشارکت بیشتر از ۶۰ نفر از اعضا برگزارشد و درآن اعضای شبکه با ظرفیت ها و مزایای طرح و هم با نحوه برخورداری از حمایت های قانون جهش تولید دانش بنیان آشنا شدند.
رویداد دوم، در تیرماه سالجاری با حضور حدود ۱۲۰ نفر از اعضای شبکه برگزارشد که طی آن، نمایشگاهی از توانمندی های شرکتهای دانش بنیان مستعد پیمانکاری تحقیق و توسعه برای اعضای شبکه هم برپا شد. در این رویدادها مدیران تحقیق و توسعه ضمن شبکه سازی و آشنایی با ظرفیتهای دیگر اعضای شبکه، فرصت آشنایی با حمایت هایی که در قانون برای توسعه این کارها دیده شده را یافتند.
برنامه های ویژه برای اعضای شبکه
۱) اعتبار مالیاتی
خدمات هدایت گری از راه کارگزاران
هدایت گری برای تعریف مبحث پروژه تحقیق و توسعه (منتورینگ در محل شرکت)
هدایت گری برای تکمیل پرسشنامه درخواست اعتبار مالیاتی
هدایت گری برای مساعدت با تکمیل صحیح پرسشنامه درخواست اعتبار مالیاتی
تسریع و تسهیل فرایند ارزیابی اعتبار مالیاتی
پیش ارزیابی
اعلام سریع نتیجه ارزیابی بعد از ارسال پرسشنامه
برگزاری جلسه اختصاصی با شرکتهای عضو شبکه و بررسی طرح های ارسالی
راهنمایی برای تکمیل/ اصلاح پرسشنامه
پذیرش پروژه در طول سال و نه فقط در دوره فراخوان
پذیرش هزینه جذب نیروهای جدید نخبه در واحد تحقیق و توسعه
ارتباط مستقیم با دبیرخانه برنامه اعتبار مالیاتی
۲) پشتیبانی از تأمین و توانمندسازی نیروی انسانی دانشی
پلتفرم بازگشت نخبگان
پسادکتری صنعتی؛ تسهیل همکاری با متخصصان ایرانی مقیم خارج از کشور در تحقیق و توسعه محصولات جدید
برگزاری کارگاه های آموزشی تخصصی برای شرکتهای عضو با همکاری متخصصان ایرانی مقیم خارج کشور
برگزاری دوره های آموزشی و بوت کمپ های توانمندسازی
برگزاری دوره آموزشی DBA (با گرایش تحقیق و توسعه و نوآوری) با همکاری دانشگاه های برتر کشور
برگزاری کارگاه های آموزشی آشنایی با خدمات و حمایت های قانونی (تاکنون چهار کارگاه برگزار شده است)
طراحی و برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت و میان مدت
برگزاری نشست های انتقال تجربه
۳) بهره مندی از خدمات زیرساخت های مشترک
شبکه ملی آزمایشگاهی فناوری های راهبردی
تسهیل دسترسی به خدمات آزمایشگاهی برای کارهای تحقیق و توسعه اعضا
تخفیف و حمایت باشگاه مشتریان در استفاده از خدمات آزمایشگاهی شبکه
مرکز طراحی ایران
مشاوره تخصصی طراحی صنعتی محصولات
هدایت گری طراحی صنعتی، ساخت و تولید محصول، نمونه سازی و...
مشاوره حقوقی در حوزه ثبت طرح صنعتی و مدلهای کاربردی
جشنواره طراحی صنعتی ایران
برنامه تولید بار اول
هدایت گری برای بومی سازی فناوری و تعریف طرح های تولید بار اول
تسریع و تسهیل فرایند استعلام «بار اول بودن طرح»
تسریع و تسهیل فرایند دانش بنیان شدن محصول تولید بار اول
هدایت گری و تسریع فرایند فراخوان، شناسایی، ارزیابی و احراز توانمندی مجریان
مراکز هم آفرینی (CDMO)
اشتراک گذاری تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی برای توسعه نمونه اولیه
اشتراک گذاری ظرفیت خط تولید
اشتراک گذاری زیرساخت لجستیک، زنجیره تأمین و شبکه توزیع
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب